شايعترين بيماريهاي غدد درونريز و متابوليسم، ديابت قندي و تيروئيد هستند، بيماري ديابت كه بهصورت يك اپيدمي جهاني درآمده است در حال حاضر جمعيتي بالغ بر250 ميليون نفر در جهان را شامل ميشود. حدود شش تا هفت درصد افراد بالاي 20 سال كشورمان مبتلا به بيماري ديابت نوع دو هستند كه در دوره بلوغ و بعد از آن بيماريشان تظاهر پيدا ميكند. حدود 10 درصد بيماران ديابتي، مبتلا به ديابت نوع يك هستند كه در دوره كودكي و نوجواني بروز پيدا ميكند. چاقي، پرخوري، زندگي بدون تحرك و استعداد ژنتيكي افراد مهمترين عوامل ابتلا به ديابت نوع دو محسوب ميشوند، بيماري ديابت عمدتا بهصورت افزايش قند خون بروز پيدا ميكند و به دنبال آن، بيمار دچار علائمي ميشود كه شامل پرنوشي، پرادراري و كاهش وزن خواهد بود. متاسفانه نيمي از بيماران ديابتيك از بيماري خود مطلع نيستند يعني بيماري در نيمي از افراد بدون علامت است و اين بيماران زماني مورد تشخيص قرار داده ميشوند كه دچار يكي از عوارض مزمن ديابت شده باشند. مهمترين عوارض مزمن ديابت، گرفتاري عروق كوچك و بزرگ در بدن است كه بهصورت گرفتاري شبكيه چشم بروز پيدا ميكند و منجر به اختلال ديد و درنهايت كوري ميشود. همچنين اين بيماران دچار اختلال كليوي شده كه منجر به نارسايي كليه ميشود. درگيري عروق بزرگ قلب كه منجر به سكتههاي قلبي شده و درگيري عروق بزرگ مغز كه منجر به سكتههاي مغزي ميشود ازجمله عوارض مزمن بيماري ديابت هستند. همچنين درگيري عروق بزرگ بهخصوص در اندامهاي تحتاني كه منجر به زخم پاي ديابتي شده و در خيلي از موارد منجر به قطع اندام ميشود، از ديگر عوارض مزمن ديابت به شمار ميرود. چنانچه بيماري ديابت به موقع تشخيص داده نشود و بيمار به خوبي كنترل نشود دچار اين عوارض مزمن خواهد شد. تغيير شيوه زندگي يعني اجتناب از پرخوري، مصرف غذاهاي پرانرژي مانند بسياري از شيرينيجات يا فستفودها كه منجر به افزايش وزن ميشود، مهمترين عوامل پيشگيريكننده از بروز ديابت در افراد مستعد محسوب ميشوند. در صورت بروز ديابت و تشخيص به موقع آن ميتوان با مصرف دارو، قند خون بيمار را در حد مطلوبي كنترل كرد و از بروز عوارض ديابت پيشگيري كرد.
كنترل مطلوب قند خون مانع بروز عوارض مزمن ديابت ميشود و در حقيقت يك زندگي و طول عمر طبيعي را به بيمار برميگرداند. چنانچه بيمار ديابتي مبتلا به ديابت نوع دو بوده و با رعايت رژيم غذايي، انجام فعاليت جسمي و مصرف داروهاي خوراكي ضدديابت، قند خون آن قابل كنترل نباشد، بيمار نياز به تزريق انسولين پيدا ميكند. بيماران ديابتي مبتلا به ديابت نوع يك براي درمان نياز به انسولين داشته و مصرف داروهاي خوراكي ضدديابت در اين گروه از بيماران تاثيري ندارد.
به بيماران ديابتي كه اخيرا بيماري آنها تشخيص داده شده و هنوز كنترل قندخون مناسبي ندارند و بيماران مبتلا به ديابت نوع يك كه تحتدرمان با انسولين هستند توصيه ميشود از روزهداري اجتناب كنند. همچنين بيمار ديابتي كه دچار عوارض مزمن ديابت شده و يا بيماراني كه چندين نوع قرص ضدديابت مصرف ميكنند بهتر است از روزهداري پرهيز كنند اما در ساير موارد براي مثال بيماري كه قندخون وي در يك يا دو نوبت مصرف قرص يا با مصرف مقدار كم انسولين قابل كنترل است و داراي عوارض ديابت نيستند، روزهداري براي آنها بلامانع است.
ديابتيهاي تحتدرمان با انسولين ترجيحا از روزهداري اجتناب كنند
دكتر حسين دلشاد: بيماري ديابت يكي از شايعترين بيماريهاي غدد درونريز و متابوليسم است و به بيماران ديابتيك كه تحتكنترل مناسبي نيستند يا تحتدرمان با انسولين هستند توصيه ميشود از روزهداري اجتناب كنند.