يكي از مسائل مهم در زمينه سرمايه‌گذاري در حوزه گردشگري دريايي روند اعطاي تسهيلات بانكي است كه هم‌اكنون به كندي پيش مي‌رود. به گفته كتايون معيني، مدير مجموعه تفريحي ساحلي رامسر، گاه اين روند تا مرز عملي شدن پيش مي‌رود ولي به هنگام اجرايي شدن آن ارگان‌هاي ذيربط از قبول مسووليت سر باز مي‌زنند و بر شانه ديگري مي‌اندازند.
معيني يكي از اولين افرادي است كه طرح كشتي‌هاي تفريحي را به بهره‌برداري رساند و گامي بزرگ در درياهاي ايران برداشت. كشتي رامسر يك و دو در آب‌هاي خزر و آرتميس يك در آب‌هاي خليج فارس ازجمله كشتي‌هاي تفريحي او هستند كه پرچم ايران را در دريا شناور مي‌كنند. اگرچه ارائه پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري دريايي در نوع خود بي‌نظير است، اما اجراي اين پروژه‌ها نيازمند همكاري بين‌بخشي همه دستگاه‌ها است.
اين درحالي است كه معيني از مشخص نبودن متولي گردشگري دريايي گله كرد و گفت: «هيچ سازمان يا ارگاني مسووليت پيگيري اجرايي شدن، به بهره‌برداري رسيدن و محقق شدن اهداف طرح‌ها و پروژه‌هاي گردشگري دريايي را برعهده ندارد تا از روند چگونگي پيشروي آنها گزارش تهيه شود.»
اين سرمايه‌گذار بخش خصوصي در امر گردشگري دريايي معتقد است: «تعريف جامع و مشخصي از كشتي تفريحي نداريم. گردشگري دريايي متولي ندارد. همه مدعي هستند ولي هنگام عمل و اجرايي شدن هيچ سازماني جوابگو نيست. همه تاييد مي‌كنند كه وام را بايد دريافت كنم ولي هنگامي كه تمام مراحل طي مي‌شود و به پاي اجرايي شدن مي‌رسد تمام ارگان‌ها مدعي مي‌شوند كه بايد از آنها استعلام بگيريم.»
به گفته معيني مديران تنها وعده مي‌دهند و پس از مدتي از سمت مديريتي خود بركنار مي‌شوند و ديگر مسووليت امضايي كه كرده‌اند و دستوري را كه داده‌اند عهده‌دار نمي‌شوند. اين گونه است كه طرح‌ها يكي پس از ديگري با شكست روبه‌رو مي‌شوند.
به گفته معيني همه مسوولان علاقه‌مند هستند در تمام امور صاحب‌نظر باشند درحالي كه نسبت به آن مساله اشراف ندارند. درچنين شرايطي است كه گردشگري دريايي با مشكلاتي ازجمله عدم مشخص بودن سازمان متولي روبه‌رو مي‌شود به گونه‌اي كه سرمايه‌گذار نمي‌داند براي رفع مشكلات بايد با سازمان محيط زيست صحبت كند و با قوانين آن همسو شود يا با سازمان كشتيراني دريايي يا سازمان گردشگري؟
زيرساخت نداريم، طرح‌ها شكست می‌خورند
جواد فلاح‌افشار رئيس كارگروه گردشگري دريايي اتحاديه مالكان كشتي با اشاره به بررسي‌هايي كه اين كارگروه درخصوص زيرساخت‌هاي موجود در بحث گردشگري دريايي در حال انجام دادن است گفت: «براي رونق اين نوع گردشگري نيازمند توجه به زيرساخت‌هايي هستيم كه مورد نياز اين نوع گردشگري است. به‌طور مثال براي آوردن كشتي كروز و شكل دادن به هتل‌هاي شناور روي دريا بايد اسكله اختصاصي داشته باشيم كه در حال حاضر چنين امكاناتي مهيا نيست.»
وي با اشاره به اين نكته كه گردشگري دريايي، تاكنون وارد مسائل بنيادي و اساسي حوزه‌هاي خود نشده است، تصريح كرد: «بايد درخصوص قوانين گمركي و بنادري كه پذيراي گردشگران هستند تاملاتي صورت گيرد چراكه قوانين درخصوص گردشگري كه به‌عنوان ميهمان از طريق دريا وارد كشور مي‌شود بايد متفاوت از قوانيني باشد كه درخصوص كشتي‌هاي باري يا تجاري اعمال مي‌شود، در اين ميان آموزش كاركنان و پرسنل بنادر و كمرگ نيز از اهميت بالايي برخوردار است.»
فلاح‌افشار با اشاره به اين نكته كه در حوزه توسعه گردشگري دريايي هم سرمايه‌گذار و هم ايده‌هاي خوب وجود دارد خاطرنشان كرد: «اگر بخواهيم كشتي تفريحي را وارد آب‌ها كنيم و گردشگري دريايي را رونق بخشيم، بايد مشتري آنرا داشته باشيم. منظور از مشتري مسافراني نيست كه جذب بازار كار كشورهاي حاشيه خليج‌فارس هستند و از يك جزيره به جزيره ديگر سفر كنند، منظور گردشگراني است كه براي اين منظور هزينه مي‌كنند و بخواهند از سفر دريايي و امكاناتي كه در كشتي تفريحي براي آنها محيا مي‌شود بهره برند. اگر سازمان گردشگري و دولت از اين طرح‌ها پشتيباني نكند موفق نخواهيم شد.»
فلاح‌افشار از تغيير معاونان گردشگري و مديران به‌عنوان يكي از مشكلات اين حوزه نام برد و گفت: «بسياري از طرح‌هاي توسعه دريايي با تغيير مديران به فراموشي سپرده شدند. گويي مديران جديد علاقه‌اي به اين مهم ندارند.»
كشتي ميرزا كوچك‌خان هم به گل نشسته است
كشتي مسافربري ميرزا كوچك خان نيز يكي ديگر از كشتي‌هاي تفريحي است كه در سال 86 وارد بندرانزلي شد و در اسكله بنادر و كشتيراني پهلو گرفت. از همان زمان تاكنون هر سال و هرماه به واسطه هر عيد و هر بهانه‌اي خبري از به بهره‌برداري رسيدن اين كشتي كه به گفته مسوولان در آن زمان اولين واحد شناور تفريحي- مسافري با تمام امكانات رفاهي بود در طرح توسعه گردشگري دريايي به گوش مي‌رسد ولي دريغ از محقق‌شدن اين گفته‌ها و شنيده‌ها.
مهم‌ترين اهداف فعال كردن اين كشتي، ايجاد مسافرت‌هاي تفريحي دريايي بين شهرهاي ساحلي گيلان و ساير استان‌هاي ساحلي شمال كشور و فراهم‌آوري زمينه سفرهاي دريايي به كشورهاي حاشيه خزر عنوان شده بود. به گفته مسوولان، مركز اقامتي اين كشتي در حد هتل 4 ستاره قابل استفاده است و 800 ميليون تومان هزينه راه‌اندازي اين كشتي بود.
آيا شكست‌ها ادامه خواهند داشت؟
تمام اين طرح‌ها درحالي با شكست روبه‌رو شده‌اند كه همچنان مسوولان از سرمايه‌گذاري‌هاي جديد در گردشگري دريايي خبر مي‌دهند و رئيس سازمان ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري استان مازندران از طرح مديريت يكپارچه و تاثير آن در گردشگري دريايي مي‌گويد و به طرح‌هاي بسياري كه از سوي سرمايه‌گذاران براي ساخت امكانات گردشگري در داخل دريا به سازمان ميراث فرهنگي ارائه مي‌شود اشاره مي‌كند و نويد ساخت مركز تفريحي-توريستي در فاصله 750 متري از ساحل در آب‌هاي نوشهر را مي‌دهد.
يا آنكه خبر آغاز ساخت فانوس زرين بزرگ‌ترين پروژه گردشگري دريايي شمال كشور در سي‌سنگان نوشهر به گوش مي‌رسد و وعده‌هاي بهره‌برداري از هتل ليانموند بوشهر به‌عنوان اولين هتل دريايي كشور كه همچنان در صدد اخذ مجوزهاي مختلف از سازمان‌هاي گوناگون است ادامه دارد.
منبع: CHN
طرح‌هاي گردشگري دريايي به گل نشسته‌اند
معصومه ديودار: در حال حاضر حدود 11 دستگاه دولتي بر سواحل درياها تكليف قانوني دارند و هر گونه اقدام درراستاي ساماندهي سواحل ازجمله آزادسازي آن و توسعه گردشگري دريايي با مشكلات متعددي مواجه است. بسياري از طرح‌هاي پيشنهادي درخصوص گردشگري دريايي با شكست روبه‌رو شده‌اند.