در اين اجلاس كه به مدت دو روز برگزار خواهد شد پنج كميسيون تخصصي درخصوص ابعاد بيداري اسلامي تشكيل خواهد شد. براساس اعلام دبيرخانه اين همايش تعداد زيادي از چهره‌هاي بين‌المللي جهان اسلام در اين كميسيون‌ها حضور دارند و به طرح مباحث مختلف پيرامون بيداري اسلامي و انقلاب‌هاي اسلامي منطقه خواهند پرداخت.
به گفته علي‌اكبر ولايتي دبير اولين اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي بيش از 600 نفر از انديشمندان جهان اسلام از 80 كشور دنيا و 400 نفر از انديشمندان داخلي به بحث و تبادل‌نظر درخصوص بيداري اسلامي خواهند پرداخت.
در مراسم افتتاحيه اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي كه با حضور رهبر معظم انقلاب برگزار شد، محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهور، علي لاريجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي و آيت‌الله آملي‌لاريجاني رئيس قوه قضاييه نيز حضور يافتند.
ولي امر مسلمين در سخنان خود در مراسم گشايش اجلاس، بيداري اسلامي و برانگيختگي و آگاهي امت اسلامي را درهم‌شكننده حصارهاي استبداد و استكبار خواندند و ضمن بررسي هويت قيام‌ها و انقلاب‌هاي جاري در منطقه، به تبيين آسيب‌ها و خطرات پيش روي اين حركت عظيم و تشريح راه‌هاي فائق آمدن بر آسيب‌ها پرداختند و تاكيد كردند: بيداري مبارك اسلامي با غافلگير كردن شياطين منطقه‌اي و جهاني، مهره‌هاي خطرناكي از جبهه دشمن ساقط كرده اما لازم است با توكل بر خدا، درس‌آموزي از تجربيات تاريخ معاصر جهان اسلام، و تكيه بر عقل و عزم و شجاعت، صحنه همچنان سيال تحولات منطقه را مديريت كرد و به سرانجام رساند.
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به اتكاي تحولات بزرگ اجتماعي به پشتوانه‌هاي تاريخي و تمدني، «حضور شخصيت‌هاي فكري و جهادي جريان‌ساز در صحنه تحولات 150 سال اخير كشورهاي اسلامي و نيز ناكام ماندن تجربه‌هاي حكومتي وابسته به شرق و غرب» را از عوامل مؤثر در شكل‌دهي اوضاع كنوني دانستند و خاطرنشان كردند: در اين ميان، پيروزي انقلاب اسلامي و تأثير نظام ماندگار، مقتدر، شجاع و پيشرو جمهوري اسلامي در بيداري اسلامي، يقينا فصل مهمي در تحليل و تاريخ‌نگاري حقايق كنوني جهان اسلام است.
ايشان در تبيين هويت قيام‌ها و انقلاب‌هاي جاري در منطقه، حضور واقعي و عمومي مردم در ميدان عمل و مبارزه و جهاد را مهم‌ترين عنصر تحولات جاري برشمردند و با اشاره به تفاوت‌هاي عميق تحولات متكي بر مردم با ديگر تحركات اجتماعي افزودند: تحولات متكي بر مردم همچون كلمه طيبه الهي است و حضور تعيين‌كننده مردم در آن، با ترسيم آينده مطلوب، اجازه انحراف و سازش با دشمن را به خواص آلوده و عوامل نفوذي دشمن نمي‌دهد.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به شكل‌گيري تدريجي سر مقدس «انگيزه و عزم قيام» در ذهنيت مردم مصر و متجلي شدن اين انگيزه در حضور پرشكوه مردم دلاور، بافرهنگ و پرافتخار مصر در ميدان تحرير و ديگر ميدان‌ها افزودند: اين حكم الهي درباره مردم تونس، يمن، ليبي و بحرين نيز حاكم است. رهبر انقلاب اسلامي، شعارها و رفتارهاي مردم منطقه را نشان‌دهنده اصول، ارزش‌ها و اهداف انقلاب‌هاي جاري در منطقه خواندند و با استناد به اين واقعيت، تاكيد كردند: «احيا و تجديد عزت و كرامت ملي پايمال‌شده به دست ديكتاتورهاي فاسد و وابسته به آمريكا و غرب» از اصول درجه اول انقلاب‌هاي كنوني است.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به شعارهاي ملت‌ها، برافراشتن پرچم اسلام را به‌عنوان تجلي اعتقادات عميق و ديرين مردم، از ديگر اصول انقلاب‌هاي كنوني دانستند و خاطرنشان كردند: ملت‌هاي منطقه بر اين اعتقادند كه برخورداري از امنيت رواني، عدالت، پيشرفت و شكوفايي جز در سايه شريعت اسلامي به دست نخواهد آمد.
ايشان، ايستادگي در مقابل نفوذ و سلطه خسارت‌بار و تحقيرآميز آمريكا و اروپا و مبارزه با رژيم غاصب و دولت جعلي صهيونيستي را از ديگر اصول انقلاب‌هاي منطقه‌اي دانستند و به ميهمانان نخستين اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي خاطرنشان كردند: غرب و صهيونيسم همه تلاش خود را براي انكار اين اصول و اهداف به كار مي‌برند اما واقعيت با انكار و تكذيب، ديگرگون نمي‌شود.
رهبر انقلاب با انتقاد شديد از سهم‌خواهي قدرت‌هاي خارجي در انقلاب‌هاي منطقه‌اي افزوند: سلطه‌طلباني كه تمام توانايي خود را براي حفظ حكام مستبد و فاسد و وابسته به كار گرفتند، اكنون حق ندارند خود را در پيروزي انقلاب‌ها سهيم بدانند.
ايشان در همين بحث، دخالت ناتو و آمريكا را در ليبي، باعث نابود شدن زيرساخت‌هاي اين كشور و بروز ضايعه‌هايي بي‌جبران خواندند و افزودند: اگر اين دخالت‌ها نبود ممكن بود مردم ليبي اندكي ديرتر پيروز شوند اما اين همه مردم بي‌گناه كشته نمي‌شدند و همدستان قديمي قذافي و دشمنان ديرين مردم ليبي، ديگر نمي‌توانستند مدعي حق دخالت در اين كشور مظلوم و جنگ‌زده شوند.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در جمع‌بندي اين بخش از سخنان‌شان درباره هويت انقلاب‌هاي جاري در منطقه تاكيد كردند: مردم و نخبگان مردمي و كساني كه از مردم برآمده‌اند، صاحبان اين انقلاب‌ها، متعهد به حراست از آنها و ترسيم‌كننده مسير آينده و رو به تكامل اين حركات تاريخي هستند.
دومين بخش از سخنان رهبر انقلاب اسلامي در آغاز اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي به آسيب‌شناسي و بررسي خطرهاي پيش روي تحولات منطقه اختصاص داشت.
ايشان با اشاره به شناخت و تجربيات موفق ملت ايران در رويارويي با اينگونه خطرها، آسيب‌هاي احتمالي بيداري اسلامي را به دو بخش تقسيم كردند: «آسيب‌هايي كه ناشي از ضعف‌هاي دروني است و خطرهاي ناشي از برنامه‌ريزي مستقيم دشمنان.»
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، راحتي خيال ناشي از احساس پيروزي و در پي آن كم شدن انگيزه‌ها و سست‌شدن عزم‌ها را نخستين خطر دروني بيداري اسلامي دانستند و افزودند: اين خطر هنگامي مهيب‌تر مي‌شود كه برخي اشخاص درصدد غنيمت‌طلبي و تصاحب سهم ويژه برآيند.
رهبر انقلاب اسلامي، مرعوب شدن در مقابل هيمنه ظاهري مستكبران، اعتماد به دشمن و افتادن در دام لبخندها و وعده‌هاي او، عدم شناخت پيچيدگي‌هاي سلطه‌طلبان و غفلت از آنان، مغرور شدن، بروز اختلاف ميان انقلابيون و به وجود آمدن رخنه در پشت جبهه مبارزه را از ديگر آسيب‌هاي دروني انقلاب‌ها برشمردند و تأكيد كردند: بايد با همه توان از اين آسيب‌ها گريخت و با در هم آميختن شجاعت و تدبير و عزم و اراده، همه ذخاير الهي را براي استمرار پيروزمندانه بيداري اسلامي به كار گرفت.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در تبيين دسته دوم آسيب‌هاي احتمالي انقلاب‌هاي ملت‌هاي منطقه، به برنامه‌ريزي دشمنان براي روي كار آوردن عناصر وابسته به آمريكا و غرب اشاره كردند و افزودند: اگر اين توطئه با هوشياري مردم مواجه شود سلطه‌گران تلاش مي‌كنند با سناريوهاي مختلف، ازجمله پيشنهاد مدل‌هاي حكومتي و قانون اساسي‌هاي وابستگي ساز، راه‌هاي انحرافي ديگري را پيش پاي ملت‌ها بگذارند.
رهبر انقلاب خاطرنشان كردند: نفوذ ميان انقلابيون، تقويت مالي و رسانه‌اي يك جريان نامطمئن و به حاشيه راندن جريان‌هاي اصيل انقلاب از ديگر شيوه‌هايي است كه دشمنان با به‌كار‌گيري آنها، سعي مي‌كنند مجددا بر اوضاع مسلط شوند.
ايشان خطاب به علما، انديشمندان و صاحب‌نظران جهان اسلام يادآور شدند: اگر اين تاكتيك‌ها نيز به نتيجه نرسد مستكبران معمولا به روش‌هايي همچون به وجود آوردن هرج و مرج، ترور، ايجاد درگيري ميان پيروان اديان و قوميت‌ها و حتي ايجاد جنگ ميان كشورهاي همسايه روي مي‌آورند و با تحريم و حصر اقتصادي، هجوم همه‌جانبه تبليغاتي و رسانه‌اي، بدنام كردن نخبگان صالح و خريدن عناصر سست‌عنصر، سعي مي‌كنند مردم را نوميد و خسته كنند تا به شكست كشيدن انقلاب‌ها ممكن و آسان شود.
رهبر انقلاب اسلامي پس از تبيين آسيب‌ها و خطرات روياروي انقلاب‌هاي منطقه‌اي، با استناد به تجربيات عيني ملت ايران و با اتكا به مطالعه دقيق فراز و نشيب‌هاي ديگر كشورها، توصيه‌هايي را براي فائق آمدن به اين آسيب‌ها و خطرات، در اختيار نخبگان ديني، سياسي، اجتماعي و فرهنگي جهان اسلام قرار دادند.
توكل به خداوند، اعتماد و حسن ظن به وعده‌هاي موكد نصرت الهي، به‌كار‌گيري خرد و عزم و شجاعت، حضور مستمر در ميدان، خسته نشدن از مجاهدت و فداكاري در راه خدا، پرهيز از غرور و غفلت، و حمد و شكرگزاري پروردگار مهم‌ترين فرازهاي اين بخش از سخنان رهبر انقلاب بود.
ايشان مكتوب كردن و اعلام صريح اصول، بازخواني دائم آنها، تنقيح شعارها و اصول و تطبيق آنها با مباني و محكمات اسلام را مورد تأكيد قرار دادند و افزودند: اهداف و خواسته‌هايي نظير استقلال، آزادي، عدالتخواهي، تسليم نشدن در مقابل استبداد و استعمار، نفي تبعيض‌هاي قومي نژادي و مذهبي و نفي صريح صهيونيسم كه اركان نهضت‌هاي امروز كشورهاي اسلامي است، همه و همه برگرفته از اسلام و قرآن است.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي علما و انديشمندان جهان اسلام را به داشتن حساسيت بالا و پايبندي كامل و دائم به اصول دعوت كردند و افزودند: هرگز به آمريكا و ناتو و لبخندها و وعده‌هاي ظاهرفريب رژيم‌هاي جنايتكاري همچون انگليس، فرانسه و ايتاليا اعتماد نكنيد و با رد نسخه‌هاي بيگانه، راه‌حل‌هاي مورد نياز را از سرچشمه‌هاي فياض اسلام به دست آوريد.
پرهيز از اختلافات مذهبي، قومي، نژادي، قبيله‌اي و مرزي، توصيه مهم ديگر رهبر انقلاب اسلامي براي فائق آمدن نخبگان و ملت‌هاي مسلمان بر آسيب‌ها و خطرات بود. ايشان در اين زمينه به انديشمندان و متفكران جهان اسلام تاكيد كردند: تفاوت‌ها را به رسميت بشناسيد اما آنها را مديريت كنيد و بدانيد كه تفاهم ميان مذاهب اسلامي كليد نجات است و كساني كه با تكفير اين و آن، به آتش تفرقه مذهبي دامن مي‌زنند دانسته يا ندانسته مزدور و عمله شيطانند.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، مقاومت در برابر الگوهاي تحميلي ازجمله الگوهاي لائيك، ليبراليسم غربي، ناسيوناليسم افراطي و گرايش‌هاي چپ ماركسيستي را از ديگر اقدامات لازم براي تداوم بيداري اسلامي دانستند و ضمن توصيه صاحب‌نظران جهان اسلام به كار پيچيده و دشوار نظام‌سازي، افزودند: بايد هدف نهايي را امت واحده اسلامي و ايجاد تمدن اسلامي جديد، بر پايه دين و عقلانيت و علم و اخلاق، قرار دهيم.
ايشان آزادي فلسطين از چنگال درنده صهيونيسم را نيز هدفي بزرگ خواندند و افزودند: نسل جوان كشورهاي اسلامي ظرفيت چنين كار بزرگي را داراست و بايد روح اعتماد به نفس را در او زنده كرد.
سخنان مهم رهبر انقلاب اسلامي در جمع صدها نفر از علما، دانشمندان، متفكران، جامعه‌شناسان و مورخان كشورهاي مختلف به‌ويژه جهان اسلام با تذكر دو نكته مهم پايان يافت: 1- ضرورت حضور و نقش‌آفريني قاطع مردم در مديريت كشورها با اجراي نظام مردم‌سالاري اسلامي و 2- لزوم مرزبندي دقيق ميان اسلام‌گرايي با تحجر و افراط.
ايشان در باره نكته اول خاطرنشان كردند: ملت‌هاي انقلاب‌كرده، خواستار نقش‌آفريني آرايشان در مديريت كشورها هستند و چون مومن به اسلامند بنابراين مطلوب آنان، نظام مردم‌سالاري اسلامي است يعني نظامي كه در آن حاكمان با آراي مردم برگزيده مي‌شوند و ارزش‌ها و اصول حاكم بر جامعه، مبتني‌بر معرفت و شريعت اسلامي است.
رهبر انقلاب افزودند: البته نظام مردم‌سالاري اسلامي به اقتضاي شرايط گوناگون كشورها، مي‌تواند با شيوه‌ها و شكل‌هاي مختلف تحقق يابد و به هر حال بايد كاملا مراقب بود كه اين نظام با دموكراسي لائيك و ليبرال غربي كه در مواردي ضد مذهب است اشتباه گرفته نشود.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي همچنين با اشاره به ضرورت مرزبندي كامل ميان اسلام‌گرايي با قشري‌گري و تعصب‌هاي جاهلانه خاطرنشان كردند: افراط‌هاي مذهبي كه غالبا با خشونت كور همراه است عامل عقب‌ماندگي و دور شدن از هدف‌هاي والاي انقلاب و بيداري اسلامي است كه اين مساله نيز به نوبه خود مايه جدا شدن مردم و در نتيجه شكست انقلاب خواهد بود.
رهبر انقلاب اسلامي در جمع‌بندي سخنا‌ن‌شان، بيداري اسلامي را واقعيتي فراگير در فضاي عمومي منطقه خواندند و با تأكيد بر لزوم مديريت «صحنه همچنان سيال تحولات منطقه‌اي» افزودند: تقوا در معناي والا و گسترده و عميقش، سر پيچيدن از فرمانبري كافران و منافقان، و توكل و اعتماد به خداوند، دستورالعمل كارساز پروردگار براي هميشه و به‌ويژه اين برهه حساس و سرنوشت‌ساز امت اسلام است كه عمل به آن، بيداري مبارك اسلامي را به فضل الهي به سرانجام تاريخ‌ساز خود خواهد رساند.
در پايان سخنان رهبر انقلاب اسلامي در نخستين اجلاس بين‌المللي بيداري اسلامي، ايشان با حضور در جمع نخبگان و متفكران از نزديك با آنان ديدار و گفت‌وگو كردند.