1 اين ستون قرار است هفتگي باشد. روزش امكان دارد تغيير كند، اما مطمئن باشيد هفتهاي يك بار خبرهاي مربوط به تلويزيون را در آن رصد خواهيم كرد.
2 شايد اگر نام حميد نعمتالله بهعنوان كارگردان در تيتراژ سريال «وضعيت سفيد» نميآمد، توقعها و انتظارها از يك سريال مناسبتي تا اين اندازه بالا نبود. وضعيت سفيد، موضوع موشكباران تهران را دستمايه روايتي داستاني از اعضاي خانوادهاي پرجمعيت ميكند كه همه با هم اختلاف دارند، اما موشكباران تهران در زمستان 1366 آنها را ساكن باغ مادرشان در روستايي در حاشيه تهران ميكند. قصههايي كه حول و حوش اين آدمها قرار دارد و نوع روابطشان مخاطب را به ياد سريال داييجان ناپلئون ناصر تقوايي مياندازد. اين نكتهاي است كه منتقدان هم اشارهاي به آن ميكنند. شاهكار ناصر تقوايي دغدغه خيلي از سريالنويسان در سالهاي اخير براي مشابهسازي آن بوده است؛ نمونهاش سريال شمسالعماره كه از شبكه دو سيما پخش شد. اينكه فيلمنامهنويس و كارگردان وضعيت سفيد تا چه اندازه از سريال داييجان ناپلئون تاثير گرفتهاند، شايد آنقدر مهم نباشد تا اينكه حميد نعمتالله بگويد اصلا اين سريال را دوست ندارد و مورد علاقهاش نبوده است. نعمتالله در گفتوگو با مهر گفته است: «سريال «داييجان ناپلئون» مورد علاقه من نبود. من ديگر آثار آقاي تقوايي همچون «ناخدا خورشيد»، «آرامش در حضور ديگران» يا حتي «اي ايران»... را دوست داشتم، اما به اين سريال علاقهاي نداشتم. البته به ياد دارم كه در آن سالها كه اين مجموعه از تلويزيون پخش ميشد، خانوادهام مخالف ديدن آن بودند. بعدها هم كه اين مجموعه را ديدم آنقدر برايم شوقانگيز نبود، ولي در بحثهايي كه با مديران داشتيم براي اينكه فرم روايت قصه را توضيح بدهيم از اين سريال ياد كرديم كه در مفهوم كردن منظورمان به ما كمك كرد، اما از مجموعه «دايي جان ناپلئون» تاثير نگرفتم، ولي تاثير تهنشينشدهاي از «هزاردستان» با خود داشتم كه برايم خوشايند و دوستداشتني بود.»
3 حالا كه بحث تاثيرپذيري از سريالهاي موفق به ميان آمد، بد نيست پاي سريال «سايه روشن» را هم به ميان بكشم. نميشود كه فيلمنامهنويس باشي و سريالهاي موفق را چند بار مرور نكرده باشي و دلت بخواهد اولين كسي باشي كه مشابهش را براي ساخت پيشنهاد بدهي. شروع سريال سايه روشن براي آنهايي كه پاي ثابت سريالهاي خارجي هستند، يادآور سريال معروف و محبوب «زنان خانهدار» بود. نشانه بارزش نريشن آغازگر سريال با صداي ژاله علو است. حالا وقتي از علو ميپرسند آيا خبر دارد كه اين سريال متاثر از سريال زنان خانهدار است، در جواب ميگويد اصلا اين سريال را نديده و از آن خبر ندارد. زنان خانهدار با نريشن مري كه مرده است، آغاز ميشود و در سريال سايه روشن هم صداي ژاله علو همين حكم را دارد با اين توضيح كه در زنان خانهدار مري خودكشي ميكند و شخصيت مرده سريال سايه روشن به مرگ طبيعي مرده است. سازندگان سريال شبكه پنج يك بار ديگر تاسفي را به جاي گذاشتند و آن اينكه يك سريال خوب ديگر با تقليدي ناشيانه مواجه شده است.
4 بحث تاثيرپذيري و تقليد ناشيانه از سريالهاي موفق كه باشد، پاي يك سريال ديگر هم در ميان است. شبكه يك سيما همين چند شب پيش به مناسبت هفته نيروي انتظامي سريالي با عنوان سقوط آزاد پخش كرد. سريالي آنور آب با نام «24» ساخته شده كه اين يكي را ديگر كمتر فيلمنامهنويس و كارگرداني ميتواند بگويد كه نديده يا علاقهاي به آن نداشته است. حبيبالله كاسهساز جايي ميگويد، سقوط آزاد در 24 قسمت نوشته شده كه تنها مجال ساخت هشت قسمت آن را داشتهاند. همين تهيهكننده مدعي است كه سريالش تحولي است در مسير فيلمهاي پليسي و جنايي. و ادعايي گزافتر مبنيبر اينكه پخش اين سريال ميتواند اين ژانر را با تغيير و تحول روبهرو كند. هر سه سريال سقوط آزاد، سايه روشن و وضعيت سفيد را سه كارگردان صاحب ادعاي سينماي ايران ساختهاند. در هر سه سريال هم بازيگران مطرحي حضور دارند. به نظر ميرسد تلويزيون براي اين سه سريال هم حساب جداگانهاي باز كرده و بودجه قابلتوجهي براي توليد آنها اختصاص داده است.
5 با اوضاع و احوالي كه تلويزيون در سريالسازي دارد، خبر ميرسد كه بهزودي شبكه فيلم و سريال هم افتتاح خواهد شد. نام شبكه نمايش بوده و آرام صداوسيما در كانال 16 به منزله اين است كه شبكه نمايش قرار است بهزودي كارش را آغاز كند. چندي پيش حسين كرمي كه پيش از اين قائممقام معاون سيما بود با حكم دارابي با حفظ سمت به سرپرستي شبكه فيلم و سريال درآمد. حال اين پرسش مطرح است كه آيا تنها بايد دلخوش به اين ماجرا باشيم كه بله تلويزيون ما هم شبكهاي به نام شبكه نمايش دارد.
6 شبكه نمايش را بيخيال شويد. اتفاق بامزهتري قرار است در تلويزيون ايران بيفتد. با 200 هزار تومان ميتوانيد به تلويزيون شيما دسترسي پيدا كنيد. اين شبكه قرار است فقط و فقط براي متقاضيان راهاندازي شود. شيما اولين رسانه تعاملي ايران خواهد بود كه اگر متقاضي آن باشيد بايد براي دريافتش ثبتنام كنيد. هزينه دستگاه مبدل «شيما»، مودم ADSL2 و اينترنت پرسرعت مورد نياز آن، 200 هزار تومان است و علاقهمندان بايد علاوهبر خريداري تجهيزات نام برده، ماهيانه حق اشتراكي معادل 15 هزار تومان پرداخت كنند.
تمام افرادي كه تقاضاي دريافت سرويس شبكه تعاملي «شيما» را دارند، با هزينهاي كه از آنها دريافت شده به اينترنت پرسرعت ADSL2 مجهز ميشوند. سپس مودم اينترنتي كه در اختيار مشترك گذاشته شده به دستگاه مخصوص «شيما» متصل ميشود و اين دستگاه ميتواند با اتصال به سرورهاي صداوسيما برنامههايي كه در يك هفته گذشته، پخش شده را بازپخش كند. دستگاه «شيما» قابليتهاي بسياري دارد؛ ازجمله اينكه اين دستگاه قابليت دريافت همه شبكههاي ديجيتال صداوسيما را دارد.
همچنين يكي ديگر از قابليتهاي «شيما» آن است كه مشترك ميتواند علاوهبر برنامههاي تلويزيون، فيلمها و موسيقيهايي كه براي اين منظور روي سرور صداوسيما بارگذاري شده را مشاهده كند. مخاطب با ويژگيهاي تعاملي ميتواند برنامههاي زنده را هر زمان كه مايل است، تماشا كند، موسيقي و فيلم سفارش دهد، بازيهاي مهيج انجام دهد و از ويژگيهاي منحصربهفردي مانند ليست علاقهمنديها، سرويس پيامرساني اطلاعات بهروز ترافيك، اخبار، هواشناسي، اوقات شرعي و... برخوردار شود. قرار است شبكه «شيما» به قابليتهاي زير مجهز شود: قابليت پخش شبكههاي تلويزيوني، جابهجايي زمان پخش هر برنامه كه به وسيله آن مشترك ميتواند تمامي برنامههاي پخششده از شبكههاي صداوسيما را تا يك هفته بعد بازپخش كند، قابليت ديدن فيلم، سريال، موسيقي و محصولات صوتي و تصويري مورد علاقه از طريق پيشخوان اين رسانه، نظارت والدين، اطلاعرساني از آخرين اطلاعات آب و هوايي، ترافيك ورزش، خبر و...، پنجره كودك، خريد تلويزيوني، خدمات پزشكي (بيمارستان مجازي و ارتباط مستقيم با پزشك)، بازيهاي بارگذاري شده و پنجره آموزشي.
7 شبكه يك اين شبها سريالي را پخش ميكند به كارگرداني سيروس حسنپور با نام «از ياد رفته». يكي ديگر از ستارههاي سينماي ايران در اين سريال بازي ميكند. محمدرضا فروتن صيادي است كه در همان قسمت اول هنگام صيد از دريا برنميگردد. هفته بعد درباره اين سريال خواهم نوشت. اين بند در حد دعوت به ديدن از ياد رفته است.

تاثير تهنشيننشده
مهربانو ابديدوست: اين ستون قرار است هفتگي باشد. روزش امكان دارد تغيير كند، اما مطمئن باشيد هفتهاي يك بار خبرهاي مربوط به تلويزيون را در آن رصد خواهيم كرد.