وزارت بهداشت البته در جدولی که خبرگزاری مهر آن را منتشر کرد اعلام کرده است روزانه هفت نفر بر اثر آلودگی هوا در تهران میمیرند. این در حالی است که محمدرضا محمودی، معاون امور عمرانی استانداری تهران مدعی حرفهای دیگری است. او چندی پیش گفت هیچ کسی نمیتواند مرگ مستقیم بر اثر آلودگی هوا را تایید کند. هرکس توانست چنین چیزی را اثبات کند، حاضرم استعفا بدهم. چون مرگ بر اثر آلودگی هوا مساله قابل اثباتی نیست، اما آلودگی هوا تبعاتی برای افراد دارد. مثلا آلودگی، بیماریهای تنفسی و قلبی را تشدید میکند برای همین زنگخور اورژانس در این مدت بیشتر میشود. آلودگی هوا مانند سیگار است، کسی به دلیل کشیدن سیگار نمیمیرد اما سیگار بیماری را تشدید کرده و باعث مرگ میشود. شاید مرگ از دیدگاه معاون امور عمرانی استانداری تهران شلیک گلوله به شکم، اصابت ضربات شدید چاقو یا بهطور مثال خوردن مرگ موش به قصد خودکشی باشد. چقدر خوب است که محمدرضا محمودی حداقل این را میداند که آلودگی، بیماریهای تنفسی و قلبی را تشدید میکند. باید اعتراف کرد که آلودگی علاوهبر تشدید بیماریهای تنفسی و قلبی موجب بروز این بیماریها نیز میشود. در چنین شرایطی مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی میگوید که طی هفته جاری به دلیل تداوم پایداری جوی در شهرهای صنعتی و پرجمعیت آلایندهها افزایش مییابد. تضمینی نیست که ادامه این آلودگیها به هفته و هفتههای بعدی کشیده نشود. در هر صورت تداوم این وضعیت یعنی به صدا درآمدن زنگهای بیشتر اورژانسها و بستری شدن بیماران قلبی و تنفسی بیشتر در بیمارستانها و بیمار شدن افراد سالم. سال 90 آلودهترین سال نامیده شده است بر همین اساس رئیس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی کشور میگوید هیچ مرجع و دستگاهی که بتواند مرگ ناشی از تاثیر مستقیم آلودگی هوا را تشخیص دهد، وجود ندارد، محمود خدادوست اما پرده از راز بزرگی برمیدارد که در نوع خود بسیار نگرانکننده است. او میگوید تحقیقات نشان داده ریه افراد سیگاری که در شمال کشور زندگی میکنند به ریه افراد غیرسیگاری در تهران از نظر بیماری و مصدومیت شباهت دارد. در تهران راه میرویم، کار میکنیم و نفس میکشیم بیآنکه متوجه بشویم روزانه به اندازه 12 پاکت سیگار دود وارد حلق ما میشود بیآنکه سیگاری باشیم.
سیدهادی کساییزاده در گزارشی که خبرگزاری مهر آن را منتشر کرد مرگ را چه تاسفانگیز وصف کرده است. کساییزاده نوشته است مرگومیر در پایتخت به امری عادی تبدیل شده و به نوعی جزئی از زندگی شهروندی شده است در حالی که در دهه 60 وقتی در محلهای شخصی میمرد تاثیر آن تا هفتهها روی محله سایه افکنده و حتی کودکان تا چند روز از آن کوچهای که متوفی داشته تردد نمیکردند. براساس اعلام آمارهای رسمی روزانه 162 تهرانی به دیار باقی سفر میکنند که سکته، تصادفات و گازگرفتگی از مهمترین دلایل مرگ پایتختنشینان است. آمارها نشان میدهد بیاحتیاطی در رانندگی، عدم دقت در استفاده از وسایل گازسوز و بیتوجهی به سلامت جسمانی از مهمترین دلایل مرگ در پایتخت است. البته به گفته مسوولان وزارت بهداشت در سالهای اخیر دلایلی مانند آلودگی هوای تهران هم مزید بر علت شده تا این آمار افزایش یابد. ولی علت اصلی تمامی مرگهای رخداده در پایتخت را تنها سازمان پزشکیقانونی تایید و اعلام میکند. آمارهای رسمی از سازمان ثبتاحوال کشور که متولی ثبت حیات اعم از تولد و فوت در شناسنامه و اطلاعات جمعیتی کشور است حاکی از آن است که تهران از سال 85 تا سال 89 به طور میانگین سالانه بیش از 59 هزار فوتی داشته که میتوان اینگونه عنوان کرد روزانه 162 تهرانی بر اثر حوادث طبیعی و غیرطبیعی فوت میکنند. بر اساس این گزارش براساس آمارهای منتشرشده از سوی سازمان بهشت زهرای تهران، پایتخت در 9 ماهه نخست سال جاری 35 هزار و 558 فوتی پذیرش داشته است که از این تعداد 19 هزار و 922 مورد مرد و 13 هزار و 879 مورد زن بودهاند. آمارها نشان میدهد در سال 90 حدود 848 نوزاد در سازمان بهشت زهرای تهران بهعنوان نوزاد فوت شده پذیرش شدهاند. همچنین براساس اعلام آمارها «سکته قلبی» بیشترین علت مرگ تهرانیها بوده که در رایانه بهشت زهرا ثبت شده است. معمولا حدود 60 تا 70 درصد پذیرششدهها در بهشتزهرا(س) دفن میشوند و الباقی برای دفن به شهرستانها یا گورستانهای دیگر تهران منتقل میشوند.
این در حالی است که در سال گذشته آمار کل پذیرششدگان در بهشت زهرای تهران 50 هزار و 456 متوفی بوده که نسبت به سال 88 حدود 5/4 درصد افزایش داشته است. ولی پیشبینی میشود آمار مرگومیر تهران با توجه به آمار 9 ماهه سال جاری و آمار سال گذشته نهتنها افزایش نداشته بلکه کاهش هم داشته باشد.
به گزارش مهر آمارها نشان میدهد تهرانیها در تمامی زمینهها در مرگومیر پیشی گرفتهاند که البته این آمارها به صورت میانگین بوده که برخی مربوط به سال 89 و برخی دیگر به علت بهروزبودن برای سال 90 است.
ولی در این میان جای سازمان یا نهادی که به صورت تحلیلی و کارشناسی دلایل مرگ تهرانیها را ارزیابی و اطلاعرسانی کند خالی است. هرچند بخشی از این مهم برعهده سازمان پزشکی قانونی است ولی وزارت بهداشت، استانداری، محیط زیست، وزارت صنایع، وزارت نفت، هلالاحمر، آتشنشانی و بسیاری از نهادهای مسوول و دخیل در مرگ و نجات پایتختنشینان باید اقدامی جهادی داشته باشند تا موجب کاهش مرگومیر ایرانیان شوند.

مرگ ، هر روز برای هفت نفر
عارف واحدناوان: اگرچه پزشکی قانونی کشور تنها مرجع اعلام آمار، کالبدشکافی و تشخیص فوت در کشور است اما مدیرکل بهداشت محیط و کار وزارت بهداشت، سال گذشته اعلام کرد وزارت بهداشت هر سال مطالعات دقیقی را درباره اثرات آلودگی هوا بر سلامت مردم انجام میدهد، این مطالعه در سال 88 نیز انجام شد و نشان داد بین سه هزار و 500 تا چهار هزار نفر به علت عوارض ناشی از آلودگیها فوت کردند.