چند روز پیش بود که محمد عطریانفر، عضو حزب کارگزاران سازندگی انتقاداتی به عملکرد دولت وارد کرد، گفته های او با انتقاداتی از سوی برخی اصلاح طلبان حامی روحانی در سال ۹۲ و ۹۶ و هم حزبی هایش روبرو شد. هرچند عطریانفر در آن گفت‌وگو همه مشکلات کشور را متوجه دولت ندانسته و به عوامل دیگر همچون تحریم ها و بدعهدی آمریکا هم اشاره کرده است.

حال سعید لیلاز، عضو دیگر حزب کارگزاران سازندگی و تحلیلگر اقتصادی اصلاح‌طلب در توضیحاتی درباره گفته های هم‌حزبی اش، به تبیین مشکلات اقتصادی کشور که سبب پدید آمدن وضع فعلی و نارضایتی های عمومی شده، پرداخته است.

او هم تاکید می کند که دولت می توانست کشور را بهتر مدیریت کند اما نباید نقش عواملی همچون تحریم ها که به گفته او در تاریخ ایران بی سابقه است و شیوع ویروس کرونا را نادیده گرفت.
لیلاز معتقد است با گذشت ۳۱ ماه از آغاز تحریم های آمریکا، حالا ایران به ثبات نسبی رسیده و رشد اقتصادی کشور از اسفندماه مثبت خواهد شد.

دولت اختیارات نامحدود و کاملی ندارد

سعید لیلاز در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین در این باره گفت: با شناختی که از آقای عطریانفر دارم میدانم منظور ایشان این نبوده که آقای حسن روحانی مقصر اصلی مشکلات کشور است. هرچند من هم معتقدم ممکن است بخش زیادی از مشکلات فعلی کشور به دولت مربوط باشد اما عامل اصلی آنها دولت نیست.

وی ادامه داد: واقعیت این است که دولت اختیارات نامحدود و تمام و کمالی در کشور ندارد، در عین حال دو بحران بسیار بزرگ از بیرون بر کشور تحمیل شده که هیچ دید منصفانه‌ای نمی تواند این دو بحران را نادیده بگیرد؛ اکنون طولانی ترین، موثرترین، سنگین ترین و بزرگترین تحریم ها در تاریخ ایران علیه ما اعمال شده و نظیر آن فقط می توان در کوبا یا عراق جستجو کرد، من غیر از این دو، مورد دیگری را نمی شناسم که چنین تحریمی را تجربه کرده باشند.

این عضو حزب کارگزاران سازندگی تصریح کرد: تحریمی که اکنون ۳۱ ماه از آن گذشته و حتی طولانی تر از تحریمی است که زمان مرحوم محمد مصدق تحمل کردیم در حالی که تحریم زمان مرحوم مصدق فقط در حوزه نفت بود و نه همه شئون صادراتی و وارداتی کشور، هرچند که در همان زمان هم صادرات غیرنفتی در جریان بود.

اقتصاد ایران از پاییز ۹۸ وارد رشد شد اما یکباره کرونا آمد

لیلاز با تاکید براینکه «این شرایط در تاریخ ایران بی سابقه است»، افزود: مجموع فشاری که بر اقتصاد ایران وارد شده، چه از جنبه محرومیت کشور از صادرات نفتی و غیرنفتی و چه از این نظر که به دلیل مشکل تحریم ها و مشکل نقل و انتقال وجوه ناچاریم کالاها را گران تر بخریم، تاکنون حدود ۳۰۰ میلیارد دلار بوده است و به طور متوسط ماهانه ۱۰ میلیارد دلار را در این سه حوزه از دست دادیم و این برآورد تا قبل از شیوع ویروس کرونا است.

وی خاطر نشان کرد: با این حال از پاییز ۱۳۹۸ بخش اصلی آثار تحریم را پشت سر گذاشتیم و اقتصاد ایران در بخش های صنعتی، کشاورزی و خدمات وارد رشد شد اما درست در نقطه آغاز رشد اقتصادی و خنثی کردن آثار تحریم ها با مسئله شیوع ویروس کرونا مواجه شدیم که اینبار همه دنیا را تحت تاثیر قرار داد اما آثار آن بر ایران مضاعف بود چرا که تمرکز ضرر و زیان اقتصادی شیوع کرونا بر بخش های خدماتی بود تا جایی که مصرف روزانه جهانی نفت خام را تا ۷ میلیون بشکه کاهش داد واین موضوع سبب کاهش قیمت جهانی نفت خام تا زیر ۳۰ دلار شد. همان باقی مانده صادرات نفتی و غیرنفتی به مرز انسداد کامل برسد تا جایی که در اردیبهشت ماه امسال من گفتم اگر تا مرداد و شهریور دوام بیاوریم شوک کرونا را هم رد می کنیم چون می دانستم صادرات نفتی و غیرنفتی ایران در آن زمان صفر شده بود.

رشد اقتصادی ایران از اسفند مثبت می شود

این تحلیلگر اقتصادی اصلاح طلب تاکید کرد: همه این موارد یعنی ایران از ۲۵۰ میلیارد بازرگانی خارجی در سال ۱۳۹۶ به بازرگانی خارجی صفر در سال ۱۳۹۹ رسید که نشان دهنده وارد آمدن سنگین ترین فشار اقتصادی بر کشور است.

لیلاز یادآور شد: از طرفی متوسط کاهش رشد اقتصادی در جهان بین ۵ تا ۶ درصد بوده و در کشورهایی همچون بریتانیا تا ۱۱ درصد هم کاهش داشته است اما شاید این مقدار در این بازه زمانی در ایران کمتر بود و ما حتی از خرداد ماه امسال وارد رشد اقتصادی شدیم (در بخش اقتصاد واقعی و نه بخش خدماتی و اقتصاد غیرتولیدی) البته برای رشد اقتصادی در بخش خدمات باید تا اسفندماه صبر کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی سبب رشد اقتصادی خواهد شد، گفت: البته این بهتر شدن در قیاس با سال قبل خواهد بود؛ این موضوع باید مورد توجه باشد، هرچند حالا هم عملکرد خودروسازی ها ۲۰ تا ۲۵ درصد رشد کرده است که سهم آنها ۲۰ درصد کل بخش صنعت و ۲.۵ تا ۳ درصد رشد اقتصادی کل کشور را شامل می شود، عملکرد فولادسازی ها و کشاورزی هم مثبت است.

این عضو حزب کارگزاران سازندگی تصریح کرد: آنچه رشد اقتصادی کشور را منفی کرده بخش نفت بوده اما آن هم همه ظرفیت های منفی خود را تخلیه کرده و از این بدتر و بیشتر نمی شود همچنین بخش خدمات به دلیل شیوع ویروس کرونا که این دو بخش هم از اسفندماه مثبت می شود.

میزان صادرات ایران از این بدتر نخواهد شد

لیلاز تاکید کرد: میزان صادرات نفتی و غیرنفتی ما بدتر از سال قبل نخواهد شد و تحریم های اخیر علیه وزارت نفت و شرکت های تابعه آن هم فقط تاکیدی بر تحریم های قبلی بوده و تاثیر جدیدی بر روی عملکرد آنها نخواهد داشت بنابراین رشد اقتصادی کشور از اسفندماه امسال در همه بخش ها مثبت خواهد شد.

وی تصریح کرد: من خودم نظریه پرداز مقاومت اقتصادی ایران در برابر فشارهای آمریکا بودم و معتقد بودم ایران قدرت ایستادگی در برابر این تحریم ها را دارد اما زمانی رسید که من هم نگران شده بودم و از ابتدای آغاز شیوع ویروس کرونا شاهد بودم که میلیون ها نفر مجددا زیر خط فقر رفتند؛ ایران تنها کشوری در دنیا بود که حداکثر فشار ممکن را در مسئله شیوع کرونا تحمل کرد اما اکنون می توانم بگویم که از زیر این فشار خارج شدیم و به تدریج با سرعت بسیار کمی به سمت آرامش و ثبات اقتصادی خواهیم رفت البته بستگی دارد که شیوع ویروس کرونا تا چه زمان ادامه پیدا کند اما یقین دارم که اسفندماه امسال رشد اقتصادی ایران مثبت می شود.

دولت و مجلس از سال آینده تحت مدیریت قالیباف خواهد بود؟!

این تحلیلگر اقتصادی اصلاح طلب در ادامه با انتقاد از رویکرد مجلس یازدهم، گفت: البته فقدان انسجام داخلی در کشور ضربه زیادی به کشور زده است؛ شما به رفتارها ماه های اخیر مجلس شورای اسلامی نگاه کنید و ببینید چطور به مطالبات ملی در تشدید فشار انتظارات مردمی از دولت دامن می زند، چه درباره کنترل تورم، بورس و قیمت مسکن، چه مسائل دیگر.

وی افزود: مجلس یازدهم فکر می کند که دولت بعد از مرداد ۱۴۰۰ چه خواهد شد؟ دولت قرار است تحت کنترل آقای قالیباف همزمان با مدیریت ایشان بر مجلس باشد یا اینکه آقای قالیباف باید رفتار خود را تغییر دهد چون از مرداد سال آینده به بعد این نوع رفتار نمی تواند تداوم داشته باشد.

این عضو حزب کارگزاران سازندگی افزود: از طرفی مسئله فساد چه درون دولت و چه بیرون آن، تصمیم های ناهماهنگ و غیر منسجم حتی درون دولت هم وجود دارد و من در این زمینه با آقای عطریانفر هم عقیده هستم که آقای روحانی از همه ظرفیت ها و امکانات استفاده نکرده و نمی کند.

لیلاز تصریح کرد: همین موضوع رسوب کردن ۱۲ میلیون تن کالا در گمرکات کشور که حدود ۴ میلیون تن کالای اساسی در بردارد، که دلیل آن اختلاف گمرک و بانک مرکزی است که هر دو زیر نظر یک دولت هستند اما حل نشده است؛ آقای روحانی و آقای جهانگیری هم برای حل آن دستور دادند اما مسئله همچنان برقرار است!

وی تاکید کرد: با این همه، مجموعه اتفاقات در عرصه اقتصاد ایران نشان می دهد که هنوز زنده است و از خود واکنش های حیاتی بروز می دهد؛ با وجود اینکه نرخ تورم در ۳۱ ماه گذشته بیش از ۱۵۰ درصد بوده است، عملکرد قابل قبولی است ولواینکه می شد این وضع را بسیار بهتر اداره و مدیریت کرد اما همچنان هم می شود.

این تحلیلگر اقتصادی افزود: به نظر من دولت آقای روحانی می تواند خیلی بهتر این اقتصاد را اداره کند و نظام جمهوری اسلامی هم اگر به این عدم انسجام موجود غلبه کند بحران های کشور را به طور بسیار موثری غلبه می کند.

لیلاز با انتقاد از رویکرد برخی نهادهای حاکمیتی، گفت: شما رفتار صدا و سیما را ببینید، من تلویزیون نگاه نمی کنم اما رادیو گوش می کنم؛ آنها دائما هر روز به مطالباتی علیه دولت دامن می زنند. اگر ما می توانستیم به این ناهماهنگی و عدم انسجام بین قوا در وهله اول، و بعد در داخل دولت همچنین میان ارکان نظام غلبه کنیم، قول می دهم عملکردی به مراتب بهتر داشتیم هرچند عملکرد فعلی را هم منفی تلقی نمی کنم.

دعوای ایران و آمریکا دعوای ژئوپلتیک است

وی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه آیا انتخابات آمریکا تاثیری بر شرایط اقتصادی ایران دارد یا خیر، اظهار کرد: من میان دموکرات ها و جمهوری خواه ها فرقی نمی بینم، اساسا رفتارآمریکا با ایران همواره ژئوپلتیک بوده همانطور که واکنش ایران هم همینطور است؛ دعوای ایران و آمریکا دعوای ژئوپلتیک است و من تصور نمی کنم که نتیجه انتخابات آمریکا تغییر بنیادین و پایداری روی اقتصاد ایران داشته باشد.