در روزهای اخیر که بسیاری از مشاغل سطح دو، سه و چهار به علت شیوع کووید ۱۹ تعطیل بودند، دغدغه بسیاری از جوانان نحوه گذراندن این تعطیلات بود؛ دغدغه‌ای که گاها برخی از جوانان طالب هیجان را به شرکت در «اتاق‌های فرار» روانه کرد؛ اتاق‌هایی بعضا بدون مجوز و غیر قانونی که در سایه عدم نظارت مسئولان و بی‌متولی بودن ـ علیرغم تعطیلی کامل مجموعه‌های اتاق فرار قانونی در ایام اعمال محدودیتها ـ به قیمت بازی با جان شرکت کنندگان فعال هستند.

مجموعه‌های "اتاق‌ فرار" با طرح معمایی برای شرکت کنندگان و ارائه سرنخ‌هایی به آن‌ها این امکان را برایشان فراهم می‌کنند تا با فعالیت بدنی و به کار گیری ذهن، معماها را حل کنند. برخی از آن‌ها با گرفتن مجوز از اداره کل تربیت بدنی استان در حال فعالیت قانونی هستند، برخی دیگر که قدیمی‌ترند با اخذ مجوز از اتحادیه کافی شاپ در کنار کافی شاپ خود اقدام به تاسیس اتاق فرار کرده‌اند و برخی با گرفتن مجوز از مجتمع‌های تجاری، اتاق خود را در مجتمعها راه اندازی کرده‌اند و هنوز هم با همان مجوز در حال فعالیت‌اند؛ اما برخی دیگر بدون اخذ هیچگونه مجوزی فعالند اما نکته مهم آنجاست که اینها اغلب با استفاده از هر روشی جهت ترساندن و برانگیختن وحشت شرکت کنندگان به منظور افزایش هیجان و جذب مشتری اقدام می کنند.

شاید بتوان گفت دستمایه قرار دادن حس وحشت وهمچنین هوش شرکت کنندگان در قالب سناریوی بازی به خودی خود می تواند سرگرم کننده باشد اما میزان و نحوه دستمایه قرار دادن حس وحشت در این مجموعه‌ها بسیار مهم است.

در این باره گفت و گویی با اکیپ جوان ۶ نفره‌ای که به تازگی در این مجموعه‌ها شرکت کرده‌اند و بسیار راضی به نظر می‌آیند داشته ایم که می‌گویند: یکی از این مجموعه‌ها در اطراف تهرانپارس و ساختمانی مسکونی است که زیرزمین آن را به اتاق فرار اختصاص داده اند.

درخصوص تابلو و مجوز مجموعه ای که وراد آن شده اند می پرسیم که می‌گویند: نه تابلو ندارد و غیرقانونی هستند. یکی دیگر از این مجموعه ها هم اطراف کرج است که وسط یک باغ کلبه چوبی ساختهاند و آن را به اتاق فرار اختصاص داده‌اند که به خاطر ایجاد ژانر وحشت و ترس ایجاد شده از رفتن به چنین مکان هیجان انگیزی لذت بردیم.

آنها در مورد نحوه یافتن آدرس این اتاقها سوال می کنیم که پاسخ می دهند: این مجموعه‌ها غیر قانونی‌ هستند ‌اما لوکیشن آنها در نقشه معلوم است و در صورت بروز اتفاق، امکان شکایت از آن‌ها وجود دارد چرا که یافتن آدرس آن‌ها هم در اینترنت کار راحتی است و با جستجوی ساده می‌توان آدرسشان را پیدا کرد.

به گزارش ایسنا، فعالیت مجموعه‌های اتاق فرار غیر قانونی فاقد مجوز اداره کل تربیت بدنی از دو جهت حائز اهمیت است، اول فعالیت بدون وقفه آن‌ها حتی در شرایط تعطیلی دو هفته‌ای که تمامی مشاغل سطح دو،سه و چهار به دلیل شیوع کووید ۱۹ تعطیل بودند و دیگری عدم نظارت دستگاه‌های مسئول که در صورت بروز هرگونه اتفاقی برای شرکت کنندگان اعمم از جسمی، روحی، مالی و... مشخص نیست چه شخصی پاسخگو خواهد بود.

صدور مجوز اتاق‌های فرار توسط اداره کل تربیت بدنی

کاظم دستگردی، رییس انجمن بازی‌های فکری در این باره به ایسنا گفت: شروع فعالیت رسمی مجموعه‌های اتاق فرار در ایران به اوایل سال گذشته باز می‌گردد اما ورود آن‌ها به ایران تقریبا مربوط به سه سال قبل است. از اوایل سال گذشته انجمن بازی‌های فکری فدراسیون ورزش‌های همگانی کشور دستورالعمل و اساسنامه باشگاه ‌های بازی‌های فکری و اتاق فرار را به وزارت ورزش ارسال کرد تا مطابق با کمیسیون ماده پنج وزارت ورزش، اتاق‌های فرار و باشگاه‌های بازی‌های فکری بتوانند با کسب مجوز از فدراسیون ورزش‌های همگانی که از سوی اداره کل ورزش هر استانی صادر می‌شود فعالیت خود را آغاز کنند.

فعالیت اتاق‌های فرار غیرقانونی با کسب مجوز از سایر نهادها

وجود ۲۰ مجموعه قانونی در سطح تهران

به گفته دستگردی پیش از آغاز فعالیت رسمی اتاق‌های فرار، مجموعه‌هایی در سایه عدم نظارت رسمی ارگان‌ و نهاد خاص، با کسب مجوز از نهادهای دیگر نظیر اتحادیه کافی‌شاپ‌ها شروع به راه اندازی مجموعه‌های اتاق فرار در کنار کافی شاپ کرده بودند. برخی دیگر حتی به دلیل فعالیت در مجتمع‌های تجاری با کسب مجوز از آن مجتمع کار خود را آغاز کرده بودند.

وی درباره تعداد اتاق فرارهای قانونی سطح شهر تهران گفت: در سطح شهر تهران حدود ۱۵ الی ۲۰ مجموعه اتاق فرار دارای مجوز در حال فعالیت زیر نظر فدراسیون ورزش‌های همگانی هستند. این اتاق‌های فرار ذیل وزارت ورزش و با مجوز از ادارات کل تربیت بدنی استان‌ها در حال فعالیت‌اند.

لزوم گذراندن دوره‌های کارگاهی جهت اخذ مجوز اتاق فرار

نوع سناریوی اتاق‌های فرار نیازمند اخذ مجوز است

رییس انجمن بازی‌های فکری درباره فرآیند صدور مجوز برای این مجموعه‌ها اظهار کرد: افراد باید پیش از صدور مجوز دو دوره کارگاهی را بگذرانند، یک دوره بازی‌های پازلی و یک دوره بازی‌های رومیزی؛ همچنین پس از طی کردن این دو دوره کارگاه باید دوره مربی گری درجه سه را نیز بگذرانند و سپس به اخذ مجوز باشگاه اقدام کنند. حتی نوع سناریوی نوشته شده در اتاق‌ها نیازمند اخذ مجوز است و افراد مجاز به پیاده سازی هر سناریویی نیستند.

به گفته وی، ابعاد محیطی اتاق‌های فرار، تهویه لازم اتاق‌ها و سناریوی متناسب با فرهنگ کشور توسط ناظرین فنی کمیته‌های انجمن بازی‌های فکری استان‌ها بررسی و بر اساس نظرات فنی و تخصصی این ناظرین مجوز لازم از سوی اداره تربیتی بدنی صادر می‌شود.

عدم وجود سناریوی ترسناک مشکل آفرین در اتاق‌های فرار قانونی

دستگردی در پاسخ به این سوال که آیا شرکت کنندگان اتاق‌های فرار بیمه هستند تا در صورت بروز هرگونه مشکل از این طریق بتوانند پیگیری کنند، گفت: ما در اتاق‌های فرار دارای مجوز، سناریوی ترسناکی نداریم که منجر به ایجاد آسیب و مشکل برای شرکت کنندگان شود بنابراین شرکت کنندگان بیمه نیستند. سناریوی اتاق‌های فرار دارای مجوز، متفاوت است که اکثرا بر پایه مباحث معمایی و یا جنایی مطرح می‌شوند و به گونه‌ای حس وحشت شرکت کنندگان را دستمایه قرار نمی‌دهد که منجر به بروز حوادث شود. حتی برخی از این سناریوها در محیط‌هایی نظیر پارک قابل اجرا هستند.
وی معتقد است که در مجموعه‌های اتاق فرار غیر قانونی با دستمایه قرار دادن حس وحشت شرکت کنندگان سناریو به گونه‌ای اجرا می‌شود که منجر به ایجاد بستر بروز هر اتفاقی برای شرکت کنندگان می‌شود اما به دلیل فعالیت خودمختار این مجموعه‌ها متاسفانه نظارت و برخورد درستی با آن‌ها انجام نشده است.

رییس انجمن بازی‌های فکری افزود: به جرات می‌توانم بگویم ما توانسته‌ایم حداقل در شهر تهران روند اعطای مجوز برای چنین مجموعه‌هایی را تسهیل ببخشیم و در حال حاضر به افرادی که در حال گذراندن این دوره‌ها هستند به صورت موقت مجوز ۶ ماهه‌ای داده می‌شود. معمولا مجوز مجموعه‌هایی که تمام دوره‌ها گذرانده‌اند یک ساله است و برای تمدید آن نیازی به گذراندن مجدد دوره‌های کارگاهی نیست بلکه تنها افراد باید کلاس‌های دانش افزایی را بگذرانند.

تعطیلی اتاق‌های فرار قانونی مطابق با دستورالعمل ستاد ملی کرونا

به گفته وی فعالیت مجموعه‌های قانونی اتاق فرار مطابق با دستورالعمل ستاد مبارزه با کرونا و دستورالعمل وزارت ورزش انجام می‌شود و تابع دستورالعمل صادر شده برای باشگاه‌های ورزشی است. بنابراین در طی این دو هفته محدودیت‌ها که مشاغل سطح دو تا چهار اعمم از باشگاه‌های ورزشی تعطیل بودند، اتاق‌های فرار نیز به طور کامل تعطیل بودند.

چه کسی باید پاسخگو فعالیت غیر قانونی برخی اتاق‌های فرار باشد؟

دستگردی در پاسخ به این پرسش که آیا مسئولیت مجموعه‌های غیر قانونی اتاق فرار بر عهده اداره کل تربیت نیست و نباید با اهتمام بیشتری بر آن‌ها نظارت کند؟، گفت: نمی‌توان در این موضوع اداره کل تربیت بدنی را مقصر دانست چراکه متاسفانه این مجموعه‌های غیر قانونی در حال رشد هستند و اگر اداره کل تربیت بدنی متوجه فعالیت آن‌ها شود به طور حتم از طریق اماکن نسبت به پلمپ مجموعه اقدام می‌کند اما موضوع اصلی اینجاست که برخی مجموعهها از طریق کسب مجوز از سایر نهادها در حال فعالیت‌اند که نیازمند نظارت بیشتر از سوی صنف اعطا کننده مجوز هستند.

وی ادامه داد: نیاز است نهادهای نظارتی و مسئول مجمعی را تشکیل دهند و نسبت به زیر ساخت‌ها و طراحی و نوع بازی‌هایی که در حال اجرا هستند تصمیم جامعی بگیرند تا از این طریق بتوانند بر عملکرد مجموعه‌های اتاق فرار نظارت و از رشد مجموعه‌های غیر قانونی جلوگیری کنند.

رییس انجمن بازی‌های فکری درباره باشگاه‌های بازی‌های فکری و اتاق‌های فرار تصریح کرد: نیازمندیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و حتی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به این موضوعات ورود کنند و این مجموعه‌ها را به صورت یکپارچه ساماندهی کنند تا هم متولیان از سردرگمی خارج شوند و هم نظارت بر عملکرد مجموعه‌ها به درستی شکل گیرد.

وی در انتها افزود: صنعت بازی‌های فکری، صنعت بسیار قدرتمندی است که گردش مالی بالایی را داراست، اما می‌توان گفت در داخل کشور عملا در طراحی بازی ضعیف عمل کرده‌ایم و علیرغم وجود دغدغه طراحان بازی، حمایت خاصی از آن‌ها انجام نمی‌شود.